Πολλά είναι τα ψάρια που θα επιτεθούν στα δολώματά μας φυσικά και τεχνητά. Κάποια είναι πεντανόστιμα, κάποια μέτρια και κάποια άγευστα! Κάποια προσφέρουν ωραία μάχη ενώ άλλα παραδίδονται εύκολα. Τέλος κάποια έχουν δηλητηριώδη κεντριά και είναι επικίνδυνα στην επαφή, όμως μόνο ένα είναι αθώο μέχρι την ώρα που θα το φάμε. Από εκεί και πέρα ο κίνδυνος ακόμα και για τον θάνατο είναι μεγάλος.
Ο κοινός λαγοκέφαλος με επιστημονική ονομασία Lagocephalus sceleratus) είναι ένα ψάρι που προέρχεται από τον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό. Εδώ και αρκετά χρόνια έχει κάνει την εμφάνισή του κυρίως στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, καθώς και στο Αιγαίο, ως λεσσεψιανός μετανάστης, μεταναστεύοντας δηλαδή από την Ερυθρά Θάλασσα μέσω της διώρυγας του Σουέζ στη Μεσόγειο. Πρόκειται για ένα άκρως επικίνδυνο ψάρι που αν το φάμε κινδυνεύουμε και με θάνατο. Πολλά όργανά του περιέχουν τη δηλητηριώδη τοξίνη τετραοδοτοξίνη, μια πανίσχυρη νευροτοξίνη που επιδρά στο αναπνευστικό, μυϊκό και καρδιαγγειακό σύστημα προκαλώντας σημαντικές παραλύσεις. Μετά από σοβαρή ενημέρωση μέσω των ΜΜΕ και του τύπου, πλέον το ευρύ κοινό και ειδικότερα οι ασχολούμενοι με το ψάρεμα γνωρίζουν αυτό το επικίνδυνο ψάρι και το αποφεύγουν.
Ως εκ τούτου δεν είναι σπάνιο σε λιμάνια της «αδερφής» Κύπρου, της Κρήτης, της Ίου κλπ να δείτε νεκρά τέτοια ψάρια από παραγάδια και άλλα εργαλεία που πέταξαν οι ψαράδες. Το εκπληκτικό είναι ότι ούτε οι γλάροι, ούτε οι γάτες τα πλησιάζουν λες και ξέρουν τον κίνδυνο που παραμονεύει. Η ειρωνεία είναι ότι στην Ιαπωνία, η ανώτερη βαθμίδα Chef γνωρίζει πώς να αφαιρεί να τοξικά όργανα του ψαριού και να το σερβίρει ως μια πανάκριβη λιχουδιά gourmet. Και το αξιοθαύμαστο είναι ότι πάντα παραμένει μια μικρή ποσότητα νευροτοξίνης, ελάχιστη για να προκαλέσει προβλήματα αλλά ίσα για να μουδιάσει τα χείλη των ανθρώπων που θα δοκιμάσουν το πιάτο!
Πάραυτα δεκάδες θάνατοι προκύπτουν από λάθος του Cheff. Εξωτερικά ο λαγοκέφαλος χαρακτηρίζεται από λαδογκρί πλάτη με έντονες πιτσιλιές, ασημένια πλευρά και ολόλευκη κοιλιά. Μάλιστα η κοιλιά είναι εντελώς επίπεδη και το ψάρι όταν απειληθεί φουσκώνει γεμίζοντας την νερό για να δείχνει μεγαλύτερο. Το ίδιο κάνει και έξω από το νερό, γεμίζοντάς την αέρα. Τρέφεται κυρίως με μικροοργανισμούς προσκολλημένους σε βράχια, αλλά δείχνει και ιδιαίτερα αρπακτική συμπεριφορά καθώς επιτίθεται σε κάθε είδος μαλακίου και τραυματισμένου ψαριού. Δεν είναι σπάνιο να παρατηρηθεί και κανιβαλισμός αφού συχνά το αγκιστρωμένο ψάρι που σπαρταράει ανήμπορο να γίνεται άμεση λεία για τα υπόλοιπα του κοπαδιού. Μέχρι τώρα οι καταγεγραμμένοι φυσικοί εχθροί του στα νερά μας είναι τα κεφαλόποδα που όταν αυτός βρίσκεται σε μικρή ηλικία, τον τρώνε χωρίς να έχουν θέμα με την τοξίνη του. Στις δικές του θάλασσες ο λαγοκέφαλος αποτελεί θήραμα αρκετών αρπακτικών με ανοσία στο δηλητήριό του και για αυτό βρίσκεται σε «κατ οίκον περιορισμό». Ας ελπίσουμε ότι κάποια πλάσματα των θαλασσών μας θα εγκλιματιστούν στην παρουσία του και ακόμα καλύτερα να αρχίσουν να τον κολατσίζουν χωρίς πρόβλημα. Η φύση πάντα βρίσκει τον δρόμο.
Λαγοκέφαλος και ερασιτεχνική αλιεία.
Θα μου πείτε γιατί να αναφέρω ένα ψάρι που δεν τρώγεται στις σελίδες του περιοδικού μας. Από την μία θεωρώ χρέος μου να κρούω ξανά και ξανά τον κώδωνα κινδύνου και αφετέρου ακόμα και η ενημέρωση ενός και μόνο ανθρώπου που δεν γνωρίζει την ύπαρξή του, μπορεί να σημαίνει την διάσωση μιας ζωής από ενδεχόμενο κίνδυνο. Από την άλλη με τους ρυθμούς που εξαπλώνεται, σύντομα θα μπει και στην ζωή πιο βόρειων περιοχών της Ελλάδας που ίσως να μην τον έχουν ξαναδεί, οπότε για καλό γίνεται. Εγώ ήδη έχω πιάσει δεκάδες με βάρκα στα νερά της Ίου, Αμοργού και Κρήτης, καθώς και δύο μεγάλους παράκτια στην Αμοργό και στην Μάνη. Τα ψάρια εξαπλώνονται και πρέπει να είμαστε έτοιμοι να τα αντιμετωπίσουμε ανάλογα. Ο λαγοκέφαλος μπορεί να συλληφθεί με κάθε τεχνική με φυσικά και τεχνητά δολώματα. Σε δολωμένα αγκίστρια θα κόψει απλά το παράμαλλο χωρίς καν τράβηγμα εφόσον το ράμφος του κόβει ακόμα και φύλο αλουμινίου με ιδιαίτερη ακρίβεια και ευκολία. Σε τεχνητά δολώματα όμως και κυρίας σε ψαράκια και πλάνους την τρώει την κεφάλα του και γίνεται «εύκολη σύλληψη» ενώ μάλιστα παρουσιάζει σθεναρή αντίσταση για το μέγεθός του.
Τι κάνουμε μετά την σύλληψη λαγοκέφαλου;
Για αρχή τον πιάνουμε άφοβα. Είναι ακίνδυνος στην επαφή. Ακόμα και αν μας δαγκώσει, θα υποφέρουμε από την δαγκωνιά αλλά μόνο σαν φυσικό τραυματισμό. Στην κατάποση είναι το θέμα. Τον ακινητοποιούμε λοιπόν με το χέρι, ή αν φοβόμαστε με το πόδι και αφαιρούμε το αγκίστρι ή σαλαγκιά. Στη συνέχεια τον αφήνουμε να ψοφήσει από ασφυξία (δεν χρειάζεται σφάξιμο κλπ) και αφού ψοφήσει τον πετάμε με σακούλα στα σκουπίδια. Το Catch & Release δεν αρμόζει στο πλάσμα αυτό όχι γιατί δεν τρώγεται, αλλά γιατί προκαλεί επιβάρυνση στο - χωρίς άμυνα ακόμα - οικοσύστημά μας.